Książka jak witraż
Na początku była intrygująca okładka, piękna i klimatyczna. Później egzemplarz, który dzięki informacjom zawartym na tyle okładki, aż się prosił o przeczytanie. Powieść bowiem została nagrodzona przez szanowne literackie grono, a to już było dla mnie pewną rekomendacją. Co otrzymujemy po przeczytaniu powieści? O tym już za chwilę.Główna bohaterka to młoda dziewczyna wychowana we Lwowie w otoczeniu bliskich jej kobiet: wyniosłej, skrywającej tajemnice prababki, babci - niedoszłej malarki oraz matki - wybitnej śpiewaczki operowej. Gama tak barwnych postaci oraz ich skomplikowanych żywotów, przeplata się z historią Lwowa oraz walk o niepodległość Ukrainy. Otrzymujemy więc w dosyć skondensowanej formie historię kraju nękanego nieustającymi walkami.
Pośród zawieruchy wojennej i przelewu krwi stoi dom, który jest jedynym w książce niezmiennym elementem w pejzażu miasta. Dom, którego klatkę schodową zdobi witraż, snujący swą opowieść przez wszystkie piętra i urzekający barwami tęczy. Witraż ten jest światełkiem radości w umęczonym organizmie mieszkańców kamienicy. Dzięki niemu, nasza bohaterka poznaje konserwatora zabytków, z którym przemierza uliczki udręczonego miasta. Lwów przedstawiony w powieści jest miastem z niebywałą historią, pięknymi płaskorzeźbami, posągami stojącymi blisko uniwersytetu, ale jest także miastem z odpadającymi tynkami, odrapanym i smutnym. Tym, co mnie urzekło w powieści, są zdecydowanie kobiece bohaterki, ale nie do końca potrafiące walczyć o swoje szczęście. Przelew krwi jednej z nich, staje się punktem wyjścia do całej opowieści. Nie chcę zdradzać zbyt wielu szczegółów, po te odsyłam do książki.
Dodatkowym atutem jest już wcześniej przeze mnie wspomniana historia miasta. Walki o niepodległość toczące się na przełomie lat 80. i 90. oraz współczesnych były dla mnie istotną pigułką wiedzy o historii Ukrainy. Jakże istotnej wiedzy w obliczu obecnych wydarzeń na Majdanie...
Książka napisana jest w takim subtelnym, nienachalnym stylu, który bardzo lubię u autorów. Dodajmy, że to debiut literacki, ale naprawdę nieźle rokujący.
Recenzent: Aleksandra Jednaszewska
KSIĄŻKA UHONOROWANA NAGRODĄ CONRADA
NOMINACJA DO LITERACKIEJ NAGRODY NIKE
Wydawnictwo Znak przekaże dochód ze sprzedaży książkina pomoc humanitarną dla Ukrainy
Historia czterech kobiet, jednego witrażu we Lwowie i całej Ukrainy.
„Żanna Słoniowska pisze pięknie, z empatią i wrażliwością. To nowy, ważny głos w polskiej literaturze”.
/Olga Tokarczuk/
W lwowskiej kamienicy z niespotykanym witrażem mieszkają cztery kobiety – prababka, babka, wnuczka i prawnuczka. Żyją w mieście, w którym brakuje mężczyzn, bo porwała lub pokaleczyła ich historia. Kobiety toczą własne wojny i rewolucje.
Prababka ma rytuał zamykania drzwi. Najpierw pierwsze, ciemne, drewniane – dwa obroty klucza i łańcuch. Potem kolejne, białe, zamykane równie gorliwie. Po tym, co przeżyła w Rosji wie, że nigdzie nie może czuć się bezpiecznie.
Kiedy pewnego dnia 1988 roku do mieszkania przynoszą zawinięte w niebiesko-żółtą flagę ciało jej wnuczki, prababka przestaje blokować drzwi. Najgorsze już się stało.
Ale to nie koniec historii tej rodziny. I nie koniec walki o niezależność.
Dom z witrażem to poruszająca opowieść o kobietach, miłości i budzeniu się do wolności.
„Słoniowska potrafi fascynująco opowiadać, potrafi też wniknąć w rzeczywistość ukraińską. To zaskakujące odkrycie literackie”.
/Justyna Sobolewska, Polityka/
„Ta historia mogła się zdarzyć tylko w Ukrainie. Ale mogła się też zdarzyć wszędzie, bo krew na niebiesko-żółtej fladze to tylko początek bardzo intymnej opowieści o czterech pokoleniach kobiet”.
/Zofia Fabjanowska-Micyk, Zwierciadło/
„Słoniowska pisze subtelnie i pięknie – każdy wyraz wyczarowuje obrazy, podobnie jak tytułowy witraż, który rzuca kolorowe światła. Od nas zależy, czy je dostrzeżemy”.
/Sylwia Chutnik/
„Niewiele powieści potrafi tak poruszyć serce i umysł”.
/The Wall Street Journal/
„Żanna Słoniowska olśniewa umiejętnością łączenia nie tylko epok, ale także sztuki i miłości, intymności i polityki”.
/Le Figaro/
„Imponująca powieść, która w subtelny sposób pokazuje wpływ historii na życie jednostki”.
/Deutschlandfunk/