Mity PRL-u

Okres PRL-u cały czas wzbudza wśród Polaków duże zainteresowanie. Owszem żyli oni w tym systemie dziesiątki lat i zdążyli dobrze go poznać, jednak wiele spraw działo się za kulisami, o których wtedy nie mogli się dowiedzieć. Dziś Antoni Dudek w książce „PRL bez makijażu" rzuca inne światło na wiele dziwnych, śmiesznych i tajemniczych zdarzeń PRL-u.

Gdyby spytać młode pokolenie, jak to się żyło ludziom w PRL-u, to wielu od razu podałoby przykład komedii „Alternatywy 4". Z innymi przykładami byłoby już trudniej. Dlatego Antoni Dudek wskazuje nam wiele przykładów prawdziwej rzeczywistości Polski od zakończenia II wojny światowej do 1989 roku. Gdy dziś spojrzymy na wybory odbywające się w Polsce, to z trudem jesteśmy w stanie zrozumieć, jak to było możliwe, że w czasach PRL-u frekwencja wynosiła prawie 99 proc. Prawda jest taka, że władza była zainteresowana tym, by głosujący nie wysilał się ze skreślaniem swojego kandydata, a szczerze mówiąc lepiej by było, gdyby się on w ogóle nie pojawiał na wyborach.

Dla Antoniego Dudka Bolesław Bierut jest najczarniejszą postacią rządzącą w okresie komunistycznym. Jego działania były wręcz cyniczne. Każdego niemal dnia podpisywał wyroki śmierci na byłych żołnierzach AK, a jednocześnie brał aktywny udział w procesjach kościelnych u boku prymasa Polski. Władysław Gomułka mający w pamięci swój pobyt w więzieniu, z którego ledwo uszedł z życiem, miał duży respekt do Rosjan, ale jednocześnie był im bardzo wdzięczny za władzę, którą od nich otrzymał. Był to taki okres przejściowy.

Natomiast rządy Edwarda Gierka to czas prosperity za pożyczone pieniądze z zagranicy. Śmieszyć może i jednocześnie dziwić to, że w czasie, gdy sklepy były w miarę dobrze zaopatrzone władze PRL-u zastanawiały się jak uniknąć problemów z brakiem „gumofilców".

Natomiast Wojciech Jaruzelski kojarzy się nam dwojako. Wprowadził stan wojenny, a z drugiej strony oddał pokojowo władzę.

Ta książka pozwala skonfrontować swój pogląd na te czasy z wizją doświadczonego badacza minionej przeszłości. Przez bardzo długi czas obowiązywała w Polsce stalinowska konstytucja. Może niewielu wie, że wpływ na jej powstanie miał Józef Stalin. Do dziś można jeszcze znaleźć w Polsce ludzi, którzy w dowodach osobistych mają wpisane miejsce urodzenia Stalinogród. Gdzie to jest? - można by zapytać Taką nazwę przez kilka lat nosiło miasto Katowice. Aż strach pomyśleć, że zastanawiano się nawet nad nadaniem tej nazwy Częstochowie. Po co to wszystko? Na cześć Józefa Stalina. W taki to śmieszny sposób próbowano uszczęśliwiać Polaków w okresie PRL-u.

Z tym systemem musiał zmagać się prymas tysiąclecia kardynał Stefan Wyszyński. On musiał przede wszystkim ratować Kościół przed próbą unicestwienia go przez komunistów. Jego mądre decyzje uratowały polski Kościół. Na dodatek musiał on przygotować Polaków na obchody milenium państwa polskiego. W czasach wszechobecnej agentury służb bezpieczeństwa było to nie lada śmiałe wyzwanie.

Antoni Dudek porusza też motyw prawdopodobnego spisku przeciwko Gomułce mającego pozbawić go władzy. Czy wydarzenia z 1968 roku były przed wstępem do tego, co miało się wydarzyć w grudniu 1970 roku? Jaką rolę odegrał Moczar? Kto tak naprawdę rozkazał strzelać do robotników na Wybrzeżu? Na te pytania autor próbuje znaleźć odpowiedzi.

Bareja w swoich komediach w dość humorystyczny sposób przedstawiał codzienne życie Polaków w PRL-u. Książka Antoniego Dudka wzbogaca naszą wiedzę o tym okresie i może stanowić ważne i ciekawe uzupełnienie naszej wizji tych czasów, szczególnie, gdy to wyobrażenie próbuje w sobie uzmysłowić młode pokolenie. Jeszcze jeden ważny głos pozwoli nam lepiej zrozumieć motywy działania głównych aktorów tamtych czasów w Polsce, a jednocześnie obali mity i stereotypy, które narosły wśród naszych obywateli od wielu lat.