Stara baba ruszyła w tany
Powieść Dubravki Ugrešić bez wątpienia można nazwać bogactwem kontekstów, kopalnią kulturoznawczej wiedzy, ale i błyskotliwego humoru. Autorka reinterpretuje mit Baby Jagi, udowadniając, że każda kobieta ma w sobie coś z tej postaci. Ugrešić w inteligentny, intertekstualny, zabawny, a często wzruszający sposób pokazuje, że pod postacią odrażającego babona kryje się wrażliwa, osamotniona kobieta o pięknej duszy, spragniona ciepła, miłości i zrozumienia, a więc każda z nas.
„Życie jest bajką" składa się z trzech części: pierwsza przedstawia złożone i trudne relacje między dorosłą córką a starą matką, druga ukazuje perypetie trzech staruszek: Beby, Kukli i Pupy, trzecia zaś - wymagająca największej koncentracji czytelnika - rozkłada mit Baby Jagi funkcjonujący w folklorystycznej tradycji Słowian na czynniki pierwsze. Erudycja i spora dawka absurdalnego humoru ujawniają się najpełniej w części drugiej. Szczególnie udany fragment to ten, w którym Beba stwierdza, że w męskiej wyobraźni seksualność wiąże się z ornitologią, a kobietom przeznaczono w niej rolę tych, które trzymają w rękach ptaki. Ta myśl wywołuje w głowie bohaterki "pokaz slajdów" znanych obrazów z historii malarstwa, na których nagie panie występują w otoczeniu latających stworzeń. Kończąc myśl, autorka pyta: Czy ci dwaj malarze - Manet i Courbet - posyłają sobie ukryte informacje o długości swoich penisów?!
Druga część powieści jest bez wątpienia najbardziej soczysta. Jednak nie byłaby taka, gdyby nie dwie pozostałe. Autorka wyraźnie bawi się konstrukcją, jednak robi to w sposób przemyślany: nie ma w dziele Chorwatki żadnych przypadków. Myśląc o budowie powieści Dubravki Ugrešić, przychodzi mi na myśl - stosownie lub nie - jedno skojarzenie: hipostaza. Trzy odrębne części, choć wzajemnie zależne. Trynitarność perfekcyjnie oddająca istotę rzeczy. „Życie jest bajką" to pean na cześć kobiet, ballada o lekkim zabarwieniu erotycznym, jak i studium słowiańskiej mitologii. Pozycja obowiązkowa dla wszystkich ceniących inteligentny humor, absurd i sporą dawkę wiedzy.
Recenzent: Martyna Słowik
Baba Jaga jest w każdej z nas
Pamiętacie Babę Jagę? Tak, to ta stara kobieta z zakrzywionym nosem, która mieszka w chatce na kurzej stopce. W niektórych wersjach tej bajki ma córkę, w innych żyje samotnie. Jedno w tej postaci nigdy się nie zmienia: groteskowość jej wyglądu i uczucia, które wzbudza - strach, niechęć, a często odrazę. Ugrešić pokazuje różne oblicza Baby-Jagi, która w książce przybiera postać kobiety, właściwie kilku niezwykłych „staruszek”. Opowiadane przez autorkę historie odkrywają przed czytelnikiem zawiły świat kobiecego ducha. Ze skomplikowanej relacji matki i dojrzałej córki z młodą dziewczyną, która niespodziewanie pojawia się w ich życiu, wyłania się cały wachlarz odcieni zazdrości, rywalizacja i walka o granice własnego świata. W historii przyjaciółek: Pupy, Beby i Kukli, które wspólnie wybierają się w wakacyjną podróż, odkrywamy niemal wszystkie bolączki dojrzałych kobiet - poczucie osamotnienia, pragnienie miłości, tęsknotę za najbliższymi, bezradność. Nie brakuje tam jednak wielkiego apetytu na życie, ogromnego poczucia humoru i niespodziewanych zrządzeń losu. Życie jest bajką to prawdziwa, szczera, głęboka i niezwykle zabawna opowieść o tym, jak ciężko być kobietą. Zwłaszcza wtedy, gdy odkrywasz w sobie Babę Jagę...