Szkoła emigrantów
Angielska szkoła powieści przeżywa rozkwit, choć - paradoksalnie - niewielki jest w tym udział rodowitych Anglików. Zadie Smith, Hari Kunzru, Kiran Desai to tylko kilkoro emigrantów, którzy w ostatnim czasie osiągnęli literacki sukces. Do tego grona można także dopisać pochodzącego z Pakistanu Mohammeda Hanifa. Jego debiutancka powieść „Wybuchowe mango" otrzymała w ubiegłym roku nominację do Bookera. Książka ta jest dowodem na to, że mieszanka egzotycznego pochodzenia, wychowania na anglojęzycznej klasyce i kursów creative writing musi przynieść efekt co najmniej przyzwoity. „Wybuchowe mango" krytycy okrzyknęli nowym „Paragrafem 22".Podobnie jak powieść Hellera, tak i dzieło Hanifa jest satyrą na armię. Drugim tematem powieści jest prezydentura Muhammada Zii-ul-Haqa, człowieka, który zislamizował Pakistan i uczynił z niego państwo wojskowe. Zabawny portret dyktatora-paranoika jest zresztą najmocniejszą stroną książki. Hanif wzorował się jednak nie tylko na Hellerze. Wyraźny jest tu także wpływ Gabriela Garcii Marqueza. Konstrukcja „Wybuchowego mango" przywodzi na myśl „Księgę zapowiedzianej śmierci": już na pierwszych stronach dowiadujemy się, jaki finał będzie miała historia, a jedyną zagadką jest jej przebieg. Z kolei postać pakistańskiego prezydenta Zii-ul-Haqa przypomina żyjącego w ciągłym strachu dyktatora z „Jesieni patriarchy".
„Wybuchowe mango" to powieść napisana bardzo sprawnie, a przy tym z dużą dawką poczucia humoru. Hanif okazał się pojętnym uczniem Hellera i Marqueza. Niestety, zabrakło mu oryginalności.
Recenzent: Krzysztof Cieślik
Paragraf 22 w pakistańskich realiach.
W 1988 roku rozbił się samolot, na pokładzie którego znajdował się kontrowersyjny przywódca Pakistanu generał Muhammad Zia ul-Haq, śmietanka sztabu oraz amerykański ambasador. Przyczyny katastrofy do dziś nie zostały wyjaśnione. Kto chciał śmierci polityka, który dokonał zamachu stanu, wprowadził osadzone na Koranie prawo oraz wydał wyrok śmierci na byłego premiera Zulfikara Aliego Bhutto? Teorii spiskowych nie brakowało, jednak żadna z nich nie dała ostatecznych odpowiedzi.
Znakomity debiut Mohammeda Hanifa to kolejna próba odpowiedzi na zagadkę tajemniczej śmierci dyktatora. Myliłby się jednak ten, kto po książce byłego pakistańskiego wojskowego, pisarza i dziennikarza spodziewałby się politycznego thrillera.
Książka Hanifa to mistrzowska analiza wojskowych absurdów i politycznych intryg, połączona z satyrą na dyktaturę, płytką wiarę i koszarowe zwyczaje. Bo czy do śmierci pewnego niezrównoważonego prezydenta mogła przyczynić się pijana wrona, naćpany pracownik pralni, niewidoma więźniarka i nietrafnie zinterpretowany fragment Koranu? Hanif snuje opowieść, w której zbrodnia, polityczna intryga i prywatna zemsta łączą się w inteligentną, skrzącą czarnym humorem historię o religii, przeznaczeniu i kulisach politycznych przewrotów.
Swoim debiutem Hanif podbił serca krytyków najbardziej prestiżowych dzienników. Powieść znalazła się na liście książek nominowanych do Nagrody Bookera w 2008 roku oraz Guardian First Book Award. W tym samym roku powieść pakistańskiego pisarza otrzymała nagrodę Shakti Bhatt First Book oraz wygrała 2009 Commonwealth Writers' Prize w kategorii Best First Book, region Europa i Azja Południowa.
Seria PROZA nadaje rytm współczesnej literaturze.