Współczesna Wieża Babel

Hampton Beach to szkoła jakich wiele. Jej uczniowie, jak tysiące innych, borykają się z codzienną lekcyjną nudą, brakiem pieniędzy, złamanymi sercami. Rywalizują ze sobą, kłócą się, zazdroszczą, kochają. Marzą o wielkiej przyszłości, sukcesach, prestiżowym (przede wszystkim lepszym od ich rodziców) życiu. I pewnego dnia pojawia się Szansa.
Szansa ma na imię Fletch i jest dyrektorem programowym jednej z młodzieżowych stacji telewizyjnych. W Hampton Beach ma zrealizować - docelowo bardzo dochodowy - projekt. Założenie jest proste: zwykli, prawdziwi uczniowie mają stać się bohaterami reality show o (nie)zwykłych i (nie)prawdziwych uczniach, z którymi wkrótce zacznie się utożsamiać całe pokolenie amerykańskich nastolatków. Uczestnikami programu nie mogą być jednak wszyscy. Trzeba wybrać „najlepszych". Selekcja przynosi zwyczajowe owoce - z jednej strony radość i poczucie dumy, z drugiej zawiedzione nadzieje, żal, zazdrość, odrzucenie. Ci, którzy nie zostali wybrani, wydają się niepocieszeni. Ci, których wybrano, zapłacą o wiele wyższą cenę.
Jeżeli chodzi o warstwę fabularną Reality show zdecydowanie nie zaskakuje. Zarówno sam pomysł, jak i dalszy rozwój akcji, nie wydają się stanowić o oryginalności kolejnej powieści autorek Niani w Nowym Jorku. Książka jakich wiele - przede wszystkim lekka i przyjemna. Czy warto zatem zwrócić na nią baczniejszą uwagę?
Zdecydowanie tak. Reality show zmusza bowiem do refleksji. Większość ludzi zdaje sobie sprawę, że ogólnie podziwiane gwiazdy ponoszą jakieś koszty sławy i dostatniego życia. Ale ilu z nich ma świadomość, jak bardzo wysoka jest to cena? Przysłowiowe życie na świeczniku, utrata prywatności to nie wszystko. Reality show ukazuje proces stawania się celebrytą niemal od podszewki. Jesse, główna bohaterka powieści, traci nie tylko przyjaciółkę, nie potrafiącą pogodzić się z przepaścią, jaka między nimi powstała oraz dobre relacje z najbliższymi. Musi też zmierzyć się z objawami zazdrości tych, którym się nie udało i - co znacznie trudniejsze - z utratą własnej tożsamości. Ten drugi problem można dostrzec zwłaszcza w dwóch scenach - gdy Jesse patrząc w lustro, nie jest pewna czy twarz, którą widzi należy do niej oraz kiedy uświadamia sobie, że wszechobecne mikrofony nie pozwalają, by którekolwiek z jej słów pozostało prywatne - z przerażeniem stwierdza wówczas, że sprzedała nawet swój szept.
Warto zwrócić również uwagę na problem, który choć stanowi raczej tylko tło powieści, wydaje się niebagatelny. Kreowanie świata, gdzie wszyscy mają idealne figury, piękne twarze, ekskluzywne ubrania, domy, samochody, a każdy ich dzień wypełniony jest po brzegi niepowtarzalnymi przygodami, to nie literacki pomysł Emmy McLaughlin i Nicoli Kraus, lecz - niestety - idea zaczerpnięta z rzeczywistości. I nie chodzi tu bynajmniej o kreacje filmowe, co do których umowności nikt raczej nie powinien mieć wątpliwości, ale o otoczkę tworzoną wokół celebrytów. Może warto zastanowić się, czy próba stworzenia doskonałego świata z doskonałymi (to znaczy takimi, jakimi inni chcieliby być) bohaterami nie jest dowodem pychy, podobnej do tej, jaka przyświecała starotestamentowym budowniczym pragnącym dosięgnąć nieba? Czy to działanie nie pociąga za sobą zbyt dużej liczby ofiar - zarówno tych, którzy zaprzedają swoje życie, jak i tych, którzy swój własny los uznają za bezwartościowy i szary, bo tak daleki od promowanego ideału?
Jesse nie marzyła o sławie i zaszczytach (choć nie da się ukryć, że ostatecznie odnalazła się w świecie gwiazd), lecz o pieniądzach, umożliwiających jej dalszą edukację. Jednak jej doświadczenia skłaniają do - może kontrowersyjnego - pytania: czy na pewno realizacja marzeń warta jest każdej ceny? Czy warto stać się dla niej jedną z cegiełek współczesnej Wieży Babel?
Karolina Mucha

Recenzent: Karolina Mucha