Wszystko płynie...

„Jesteśmy i nie jesteśmy zarazem- życie jest ciągłą zmianą, jest ciągłym rodzeniem się i śmiercią." (Heraklit z Efezu)

Zmiana, jedyny „niezmienny" element życia, towarzyszy każdemu od narodzin aż do śmierci. Nieustannie, nieodwracalnie, postępowo, z podziałem na etapy i fazy zmiana kształtuje historię wszystkiego i wszystkich. Żaden rozwój, żaden postęp nie byłby bez niej możliwy. Jest konieczna. Stanowi ciągłość między tym, co było, co jest i co będzie w przyszłości. Jest kontynuacją. Początkiem i końcem zarazem. Kuriozum? Fenomen? Nie, życie!
Książka pt. „Socjologia zmian społecznych", Piotra Sztompki, profesora m. in. Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz wybitnego analityka nauk społecznych, to syntetyczna analiza dotycząca zmiany społecznej. Autor nawiązując tradycją do P. Sorokina i R. Nisbeta przedstawia w niej synkretyczne podejścia badawcze reprezentowane przez rozmaitych naukowców, z mistrzowsko zachowaną równowagą. Nie pomija szczegółów, zmusza do własnej refleksji, intryguje i ułatwia zrozumienie tematu.
Wykład zostaje rozpoczęty wyjaśnieniem podstawowych pojęć niezbędnych przy badaniu zmiany. Następnie zostają przedstawione zmienne koleje postępu, począwszy od czasów starożytnych a skończywszy na współczesnych i związaną z nimi krytyką tradycji. Autor zwraca uwagę na rolę, znaczenie oraz funkcje czasu, który stanowi wymiar społeczeństwa oraz aspekt jego zmiany. Wyjaśnia także korzyści i niebezpieczeństwa, jakie niosą za sobą czasy nowoczesności i postępującej globalizacji.
Bardzo ciekawie opisane zostały teorie ewolucji, modernizacji, cyklów historycznych oraz aspekt historycznego materializmu. Przytoczone koncepcje różnych autorów dają szeroki pogląd na badane zjawiska oraz możliwość ich własnej oceny. Interesującym wykładem prof. Sztompki jest rozdział, w którym odwołuje się on do czasów historycznych i wyjaśnia ich wpływ na proces kształtowania się wielkich osobowości i bohaterów. Nie pomija ważnych, przełomowych momentów, które stanowią szczytowy przejaw społecznej zmiany, jak np. rewolucje. Szczegółowo wyjaśnia ich historię, przebieg, modele oraz główne teorie. Książka ta jak widać to nie tylko podręcznik dla studentów, ale bogate źródło wiedzy, z którego czerpać może właściwie każdy zainteresowany tematem. Panta rhei... a tymczasem ja zapraszam do lektury!