Piąta rocznica śmierci Leszka Kołakowskiego
Leszek Kołakowski urodził się 23 października 1927 roku w Radomiu. Do 1966 roku był jednym z najbardziej znanych ideologów marksizmu, członkiem PZPR, współtwórcą warszawskiej szkoły historyków idei.
W 1966 roku odebrano mu katedrę i usunięto z partii za zbyt radykalną krytykę władz i odchodzenie w nauczaniu od oficjalnego kanonu marksizmu (m.in. za wystąpienie z okazji 10 rocznicy „odwilży październikowej"). W 1968 roku za udział w wydarzeniach marcowych odebrano mu prawo wykładania i publikowania, co zmusiło go do emigracji.
Po krótkim pobycie w Paryżu profesor Kołakowski wyjechał najpierw do Montrealu, gdzie na przełomie 1968 i 1969 wykładał na McGill University, a następnie do Kalifornii. Po roku wykładów w Berkeley przeniósł się ostatecznie do Anglii. Tam też mieszkał do śmierci.
Jego słynny esej Tezy o nadziei i beznadziejności, opublikowany w paryskiej „Kulturze" w 1971 roku, stworzył intelektualny fundament dla strategii działania opozycji antykomunistycznej, inspirując powstanie KOR-u i Uniwersytetu Latającego. Leszkowi Kołakowskiemu przypisuje mu się m.in. pomysł stworzenia w PRL-u wolnych związków zawodowych. W latach 1977-1980 był oficjalnym przedstawicielem KOR-u za granicą i odpowiadał za kontakty między środowiskiem KOR-u i emigracją.
W Anglii na stałe związał się z Uniwersytetem Oksfordzkim, gdzie w latach 1972-1991 był wykładowcą w All Souls College, a po przejściu na emeryturę przyznano mu tytuł Honorary Member of Staff. Oprócz tego wykładał m.in. w Yale University, University of New Haven, Berkeley University oraz University of Chicago, gdzie pracował jako visiting professor.
W 1991 został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Był członkiem Rady Fundacji im. Stefana Batorego oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Profesor Leszek Kołakowski został pierwszym laureatem nagrody im. Johna Klugego, przyznawanej przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych. Nagroda, nazywana amerykańskim Noblem, jest wręczana za osiągnięcia w naukach humanistycznych.
Leszek Kołakowski zmarł 17 lipca 2009 roku w szpitalu w Oksfordzie. 29 lipca został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
W jakim punkcie historii jesteśmy? Co wynika z doświadczeń minionego stulecia? Co czeka nas w przyszłości? Oto pytania, wokół których krążą teksty Leszka Kołakowskiego zebrane w tomie „Niepewność epoki demokracji”.
Jak zauważa autor wyboru Zbigniew Mentzel, po 1989 roku Kołakowski wielokrotnie wyrażał przekonanie, że upadek komunizmu nie tylko nie rozjaśnił krajobrazu naszej cywilizacji, ale na odwrót – krajobraz ów zaciemnił i zagmatwał, pozbawiając go sensu określanego przez wyrazistą opozycję totalitaryzm – demokracja. Czy potrafimy zadbać o to, co stanowi fundament naszej cywilizacji? Czy nie korzystamy z owoców demokracji, zapominając, że trzeba też troszczyć się o jej podglebie?
Znakomita większość zebranych tekstów nie była dotąd publikowana w wydaniach książkowych. Wiele z nich – na przykład eseje „Ta diabelska wolność. Rozmyślania o złu” czy „Zabijanie upośledzonych dzieci jako fundamentalny problem filozofii” – możemy przeczytać po polsku po raz pierwszy.
Mówi się, że filozofia nie stwarza gorączki świata, ale nieźle ją mierzy. Kołakowski jest filozofem, który w sposób niezwykle sugestywny wyraża niepokoje naszych czasów.