Miller: "Chciałem, żeby to była powieść o konkretnych ludziach i wydarzeniach"

W księgarniach obsypane nagrodami Oczyszczenie o burzliwym końcu XVIII wieku w Paryżu. Wywiad z autorem, Andrew Millerem w dzisiejszej „Gazecie Wyborczej".

Poniżej fragment wywiadu Wojciecha Orlińskiego z Andrew Millerem („Gazeta Wyborcza" z dn. 29.10.2014)

Szukałem w Oczyszczeniu pańskiego stanowiska wobec rewolucji francuskiej i nie znalazłem. Za słabo szukałem, czy specjalnie unika pan oceny?

Przypomina mi się słynny cytat z chińskiego premiera Zhou Enlai. Gdy spytano go, jak ocenia rewolucję francuską, odpowiedział: „Za wcześnie, by na to odpowiedzieć". Moja odpowiedź będzie podobna. W epoce oświecenia i podczas rewolucji popełniono wiele błędów, ale uruchomiono także wiele pozytywnych procesów, których skutki odczuwamy do dzisiaj. Świadkowie wydarzeń z mojej powieści mają za mało informacji, żeby powiedzieć, co będzie miało dobre, a co złe skutki.

To jak dzisiaj z arabską wiosną. Prawie w każdym kraju skończyła się źle i nasze pierwsze optymistyczne reakcje były naiwne jak utopijne wizje Jeana-Baptiste'a i Lecoeura. Ale czy w dłuższej perspektywie nie przyniesie dobrych skutków? Za wcześnie, by na to odpowiedzieć. Kaddafi był okrutnym dyktatorem, który uniemożliwiał Libii rozwój. Jego obalenie przyniosło chaos i teraz wygląda na to, że tam jest jeszcze gorzej. Ale co powiemy za dziesięć lat? Może za dziesięć lat się okaże, że nawet inwazja na Irak przyniosła więcej pożytku niż szkody?

Autor powieści historycznej ma tę przewagę nad historykiem, że nie musi odpowiadać na takie pytania. Moi bohaterowie wiedzą tyle, ile mógł wiedzieć zwykły człowiek pod koniec XVIII w. Ja jako pisarz nie muszę wiedzieć więcej od nich.

Cały tekst dostępny pod linkiem