Święci zawsze dostępni

Pewna psycholożka opowiedziała mi kiedyś swoją rozmowę z koleżanką po fachu. Ona, wierząca, mówi tej drugiej: Co się tak czepiasz tego Pana Boga, przecież to najlepszy obiekt, jaki można sobie wymarzyć! Na to tamta z przekąsem: No i taki ciągle dostępny...

O, to, to, chciałoby się powiedzieć. O to właśnie chodzi - i z Panem Bogiem, i ze świętymi. Tylko że serio, bez żadnej ironii.

Tacy są bohaterowie najnowszej książki Szymona Hołowni „Święci pierwszego kontaktu" - stale dostępni. Nie, nie dlatego, że nierealni. Oczywiście, wielu z nas miało w dzieciństwie wiernych fikcyjnych przyjaciół, z którymi można było konie kraść albo przynajmniej wypłakać się im, gdy mama nakrzyczała. Ja miałam, przyznaję bez bicia. Być może autor „Świętych..." też miał. Ale zapewniam, nie o takich przyjaciół tutaj chodzi. Jeśli święci są zawsze „w zasięgu", to nie dlatego, że są wymyśleni, ale dlatego, że są naprawdę.

Hołownia konsekwentnie przekonuje - nie teoretyzując, ale w praktyce, prowadząc czytelnika przez kolejne krwiste historie - że święci są realni. Że w ogóle SĄ. Nie: byli, nie: bywają, ale są, teraz i tutaj. Nie kiedyś, dawno, daleko i abstrakcyjnie.

Są - tak realni, żywi, prawdziwi, że prawdziwiej żyć już się nie da. Prawdziwi, bo definiuje ich pasja. Prawdziwi, bo pozbawieni lęku. W pełni realizujący własne człowieczeństwo, każde na swój sposób. Pozostają fascynującymi, wielowymiarowymi postaciami, najrozmaitszych poglądów, zalet i przywar. Świętość - pokazuje Hołownia - nikogo nie kastruje, świętość wręcz wydobywa z człowieka to, co najlepsze, najsmakowitsze, najbardziej indywidualne , wyjątkowe i niepowtarzalne. I wcale nie zawsze nabożne. Jak to ujął przy innej okazji ojciec Leon Knabit: „Grzeszyli jak cholera, ale wierzyli jeszcze bardziej".

Są realni - bo ich życie to nie komiks złożony ze świętych obrazków, to historie zmagań z takimi samymi kłopotami, z jakimi mierzy się każdy. Czepialski przełożony, nieznośna rodzina, utrata kogoś bliskiego, niepewna sytuacja w kraju, nadmiar obowiązków, dylematy egzystencjalne, zawód miłosny, choroba, chroniczny brak kasy... Brzmi znajomo? Oni to wszystko znają. I dlatego doskonale nas rozumieją. Nie pouczają. Pokazują tylko, że da się to przejść.

Są tutaj - dlatego, że po śmierci (a nawet po kanonizacji!) w pewnym sensie nie opuszczają ziemi. Trafiając do nieba, nie przestają być obecni tu, na dole. Zostają, żeby być z nami. Nie zastygają w bezruchu na swoich postumentach, ale działają, załatwiają różne sprawy. Można do nich uderzać z konkretnymi prośbami, w trudnych sytuacjach prosić o poradę albo - co jeszcze ważniejsze - po prostu o bycie przy nas, o obecność. Uczą relacji, uczą życia. Są blisko.

I wreszcie - są tutaj i teraz także w tym najprostszym, najdosłowniejszym znaczeniu, że niektórzy z nich jeszcze po tym łez padole chodzą albo też odeszli w ostatnich latach, na naszych oczach. O takich świętych - jeszcze bez oficjalnej aureoli, którzy żyli wśród nas i umierali zwyczajnie, i zapewne o swojej potencjalnej bądź rzeczywistej świętości ani myśleli - również pisze Szymon Hołownia, uważając, że nie ma co czekać, trzeba poznawać tych, którzy nam sekundują. I słusznie.

Przyjaźń ze świętymi - nie wpatrywanie się w nieosiągalne wzorce, ale żywa przyjaźń z osobami z krwi i kości - to naprawdę genialny wynalazek.
I jeśli pisać o świętych, to tylko tak!

Kasia Węglarczyk