Inkubator Umowy Społecznej
Inkubator Umowy Społecznej (IUS) jest stowarzyszeniem stawiającym sobie za cel opracowanie nowych rozwiązań ustrojowych, które stałyby się podstawą trwałego porozumienia Polek i Polaków o różnych poglądach i sympatiach politycznych. IUS skupia aktywistów, naukowców, ludzi kultury, liderów opinii publicznej, samorządowców, innowatorów i przedsiębiorców ze wszystkich szesnastu województw.
Podstawowym celem IUS jest stworzenie przestrzeni do dyskusji o koniecznych zmianach ustrojowych z udziałem osób o bardzo różnych poglądach politycznych i ideowych. Różnice w ocenach politycznych, ideowych i moralnych pomiędzy członkami IUS są autentyczne i bardzo głębokie - członkostwo w IUS w żadnym razie nie implikuje zatem akceptacji dla działań i poglądów innych członków.
Propozycja zmian ustrojowych prezentowana przez IUS jest przykładem tego, co nauka prawa publicznego nazywa „umową bez pełnej podbudowy teoretycznej" (ang. incompletely theorized agreement), czyli umową społeczną, którą poszczególne środowiska popierają z odmiennych powodów, bez próby osiągnięcia zgody co do podstawowych założeń filozoficznych. W dobie politycznej polaryzacji taka zgoda społeczna jest koniecznym warunkiem budowy silnych instytucji państwa, rozumianych jako uczciwe dla wszystkich reguły gry, które funkcjonują niejako ponad celami i programami aktorów sceny politycznej.
Czas na nową umowę Polek i Polaków!
Jak nigdy wcześniej Polska potrzebuje nowej umowy społecznej – jasnych ustrojowych reguł gry, na które zgodzą się obywatelki i obywatele reprezentujący główne nurty polityczne. Grupa 28 ekspertów i ekspertek będących wyrazicielami poglądów od lewicy i liberałów po konserwatywną prawicę przedstawia propozycję demokratycznych zasad funkcjonowania państwa, sformułowanych w przejrzysty i zrozumiały sposób.
Autorzy i autorki przekonują, że kluczem do stabilnej demokracji jest większe zaangażowanie w mechanizmy rządzenia krajem samorządów wojewódzkich i gminnych, a także obywateli. W lekkim i pozbawionym akademickiego żargonu stylu opisują założenia proponowanej umowy społecznej. We współpracy ze znanymi pisarzami i pisarkami, w fabularyzowanej formie pokazują, jak proponowany system działałby w praktyce i co jego wprowadzenie oznaczałoby dla obywateli.
Ta książka jest zaproszeniem do nowego sposobu myślenia o przyszłości naszego kraju i do znalezienia Polski, która pomieści nas wszystkich.
Wyjątkowa praca zbiorowa autorstwa Ryszarda Balickiego, Macieja Bukowskiego, Agnieszki Chłoń-Domińczak, Heleny Chmielewskiej-Szlajfer, Pawła Dobrowolskiego, Jakuba Drożdża, Antoniego Dudka, Jacka Giedrojcia, Mirosława Granata, Tomasza G. Grosse, Jarosława Gwizdaka, Mikołaja Herbsta, Tomasza Kaczora, Macieja Kisilowskiego, Alicji Pacewicz, Wojciecha Przybylskiego, Arkadiusza Radwana, Łukasza Rozdeiczera, Jana Smoleńskiego, Jacka Sokołowskiego, Leszka Stypułkowskiego, Sylwii Sysko-Romańczuk, Marka Tatały, Anny Wojciuk, Artura Wołka, Marcina Zielińskiego, Fryderyka Zolla i Michała Żabickiego, wsparta piórem wybitnych pisarek i pisarzy: Sylwii Chutnik, Karoliny Lewestam, Piotra Siemiona i Ziemowita Szczerka.
Opinie o książce
Chodzę po nowej Polsce wyczarowanej przez dwadzieścioro ośmioro marzycieli realistów, splatających swoje marzenia o nowych województwach.
prof. Kalypso Nicolaidis, Europejski Instytut Uniwersytecki we Florencji oraz Uniwersytet Oksfordzki
Ta książka jest realizacją wspaniałej idei: można się różnić, a jednak działać wspólnie w ramach ładu instytucjonalnego. Książka wpisuje się w najlepsze tradycje obywatelskiego republikanizmu, w jego podejściu do obywatelskości, uznaniu roli instytucji, niekonwencjonalnym konstytucjonalizmie i szacunku do współobywateli. Książka nie tylko wyróżnia się na tle innych propozycji, ale przyćmiewa je holistycznym podejściem, głębią analizy, śmiałością i klarownością propozycji reform ustrojowych oraz konkretnymi propozycjami rozwiązań instytucjonalnych. Jest nadzieja!
prof. Adam Czarnota, rektor Riga Graduate School of Law
Inkubatorowi Umowy Społecznej udało się odczytać na nowo i wykorzystać historyczne dokonania polskiego konstytucjonalizmu, odpowiadając przy tym na współczesne nam wyzwania.
prof. Kim Lane Scheppele, Uniwersytet Princetoński
Jeśli państwo demokratyczne jest dobrem wspólnym, to jak się nim dzielić z tymi, z którymi wszystko nas różni? Umówmy się na Polskę to zaskakująca propozycja nowej umowy dla społeczeństwa. Jej podstawą jest radykalna – nawet jeśli kontrowersyjna – samorządność terytorialna, oparta na preferencjach światopoglądowych mieszkających tam obywateli. Pisana w krytycznym dla Polski momencie książka ma coś z ducha i determinacji Alexandra Hamiltona, który przekonywał obywateli do zaakceptowania podziału władzy w dyskutowanej wówczas konstytucji Stanów Zjednoczonych.
prof. Elżbieta Matynia, The New School for Social Research
Książka ta stanowi decydujący krok naprzód w odbudowie polskiej demokracji. Pokazuje, że rywalizujące ze sobą ruchy polityczne mogą podjąć poważny wysiłek w celu znalezienia wspólnej płaszczyzny w walce z groźbą demagogicznej dyktatury.
prof. Bruce Ackerman, Uniwersytet Yale
Czy prawdziwą wspólnotę osiągamy w logice „zwycięzca bierze wszystko”, czy też w ustroju opartym na instytucjach dających wybrzmieć wielu głosom? Polska praktyka konstytucyjna preferowała dotychczas tę pierwszą opcję, często z katastrofalnymi skutkami i bez jasnych ścieżek wyjścia z powracających kryzysów. Do dziś brakowało nam jednak konkretnych alternatywnych wizji ustrojowych. Ta książka przedstawia taką pluralistyczną alternatywę. To bogaty materiał do dyskusji i, miejmy nadzieję, wdrożenia.
prof. Martin Krygier, Uniwersytet Nowej Południowej Walii
Umówmy się na Polskę w przeciwieństwie do esejów politycznych autorstwa historyków idei proponuje, w ramach demokracji, przebudowanie reguł gry, wedle których wyłaniani są politycy i według których ci politycy pociągani są do odpowiedzialności. Te daleko idące propozycje źródło problemów z Polską demokracją lokują nie w skorumpowanych politykach, ale w instytucjach, które nie są dostosowane do różnorodności charakteryzującej Polskę i Polaków. Każdy uczony, polityk, i każdy obywatel, któremu zależy na demokracji w Polsce, powinien przeczytać ten tom.
prof. Monika Nalepa, Uniwersytet Chicagowski