Harrods i PRL, czyli luksus według Braci Jabłkowskich

Historia najbardziej znanego domu towarowego w Polsce to opowieść jak z amerykańskiego snu. W 1884 pani Aniela Jabłkowska założyła w mieszkaniu kramik. Handlowała towarami o dosyć ograniczonym asortymencie z domowej komody. Przy mocnym wsparciu co zaradniejszych członków rodziny Jabłkowskich w 1914 roku komoda była już wielkim luksusowym sklepem, na miarę angielskiego Harrodsa. Kto był w Londynie, to wie, co oznacza Harrods. Zatem Bracia Jabłkowscy (coś tu nie pasuje, najwyraźniej zapomnieli o Anieli) stworzyli sześciopiętrowy dom luksusowych towarów, w których klient przechadzał się jak po baśniowym świecie. Setki sprzedawców miały szczegółowe wytyczne, jak należy rozpoznać i skategoryzować klienta, jak go uszczęśliwić najlepiej dobranym towarem, a potem to wszystko pakowano, pakowano i wysyłano do domu kupującego na koszt firmy. Znamy? Znamy. Tak postępował Wokulski ze swoimi najlepszymi klientami. Subiekci Jabłkowskich byli na usługi wszystkich. W sklepie były i krawcowe, i kawiarnia, a wszystko to dyskretnie, po cichu, aż do utraty tchu.

Jak traktowano sprzedawców? Tego wam nie opowiem, dość napisać, że obsługa znała po kilka języków (działał system szkoleń na koszt pracodawcy), codziennie wszyscy jadali obiady w firmie, a do dzisiaj, pierwszej niedzieli po Wielkanocy w kościele Wizytek w Warszawie odprawia się mszę świętą za zmarłych i żyjących pracowników firmy. Tylko pomarzyć.

Jabłkowscy to ludzie z wyobraźnią. Skromni i wymagający wobec siebie, otwarci na nowości. Ludzie sukcesu. Niestety, mieli pecha. Skład otworzono w 1914 roku, zaczęła się I wojna światowa. Potem wcale nie było lepiej. Wielki Kryzys, druga wojna i najgorsza zaraza, czyli PRL wraz z dekretem Bieruta. Jak to wygląda dzisiaj? Otóż poczytajcie.

Kiedy poprzedniej zimy kupowałam w Harrodsie herbatę, nie mogłam podjąć decyzji zagubiona wśród setek puszek z charakterystycznym pałacem na każdej z nich. W pewnej chwili podszedł do mnie ubrany w liberię pan i dyskretnie podał mi jedną, na którą wcale nie zwróciłam uwagi. Uśmiechnął się grzecznie i szepnął: Szanowna pani weźmie jeszcze tę. To najlepszy cejloński gatunek, w dodatku za te trzy w promocji zapłaci pani mniej o 4 funty niż za te dwie puszki, które pani wybrała. Po chwili zniknął, aby doradzać innym amatorom towarów kolonialnych. A ja bynajmniej (moje ulubione słowo) nie jestem angielską królową, której należy się specjalne traktowanie.

Żądamy oddania Jabłkowskim ich domu. Chcemy takiej jakości, o jakiej dzisiaj można tylko poczytać w przedwojennych romansach. Wszak wtedy chodziło się po suknie do Hersego, po garnitury i artykuły wszelakie do Jabłkowskich, a na kawę do Lardellego. Widać, te lokale były tego warte, skoro pisano o tym w książkach.