Różne oblicza prawdy
Główne pytania, na które odpowiedzi powinien udzielić autor kryminału to: kto?, jak?, dlaczego? Jednakże nie każdy utwór pretendujący do miana literatury kryminalnej wpasowuje się w ten dość uproszczony model.Najnowsza powieść cenionego rumuńskiego pisarza E.O. Chirovicia zatytułowana ,,Księga luster" to intrygująco niepokojąca opowieść o dochodzeniu do prawdy. To utwór, który pochłania czytelnika bez reszty i sprawiać mu radość z odkrywania kolejnych wskazówek, które zamiast doprowadzić do ujawnienia tożsamości mordercy, komplikują sprawę jeszcze bardziej.
Agent literacki Peter Katz otrzymuje fragment książki. Jest to opowieść o przyjaźni Richarda Flynna (autora) ze znanym wykładowcą. Lektura wciąga go bez reszty i dogłębnie, ale urywa się, gdy profesor zostaje zamordowany we własnym domu w grudniu 1987 roku. Katz zaintrygowany fascynującą opowieścią stara się odnaleźć autora i poprosić go o drugą część manuskryptu. Niestety ten umiera. Zdeterminowany agent literacki odnajduje prowadzącego śledztwo detektywa oraz świadków tamtych wydarzeń i zatrudnia dziennikarza śledczego. Niestety ich relacje znacząco różnią się od wersji zawartej w książce Flynna. Kto ma rację? Czy Flynn znał mordercę, a może sam nim był? Czy Katzowi uda się dotrzeć do prawdy?
Chirovici stara się wciągnąć czytelnika w misternie utkaną sieć kłamstw i niedomówień tej kryminalnej historii. Oddaje głos poszczególnym postaciom, które przedstawiają własną wersję wydarzeń. Całkowicie zbity z tropu czytelnik staje się ofiarą półprawd i zręcznych manipulacji postaci, które dzielą się z nim sprzecznymi informacjami. Gubi się w gąszczu wielu wersji tej samej historii i totalnie traci orientację w tym, co jest prawdą, a co nie. Niczym wprawny detektyw czytelnik musi wykazać się umiejętnością logicznego rozumowania i wyławiania pozornie nic nieznaczących szczególików, które mogą zaważyć na rozwikłaniu tej zagadki.
Wraz z postępem lektury grzęźnie w bagnie we wspomnieniach powieściowych bohaterów. Wspomnieniach zmodyfikowanych upływem czasu i dorabianych na konkretne potrzeby.
Pisarz nie tylko bawi się powieściową formułą poprzez zastosowanie nieco już zapomnianego zabiegu kompozycji szkatułkowej, ale także zaprasza do gry czytelnika. Każdą z różnych, osobistych perspektyw widzenia zdarzeń z przeszłości, wyzwalana jest za pomocą katalizatora. Pragnący triumfu sprawiedliwości, która jest przecież wpisana w zasady tworzenia kryminału, czytelnik staje się zabawką w rękach autora, który to samo wydarzenie przedstawia oczami kilku postaci. A każda z wersji jest zupełnie inna. Zatem kto ma rację? Kto mówi prawdę, a kto kłamie? A może nie ma jednej jedynej prawdy, bo każda z perspektyw zawiera jej część?
„Księgę luster" to powieść niebanalna, interesująca i mocno wciągająca. Polecam ją przede wszystkim miłośnikom kryminalnych fabuł. Szczególnie czytelnicy lubiący pogmatwane i wielowątkowe historie, będą usatysfakcjonowani. Ta powieść to również doskonały przykład psychomanipulacji oraz zacierania się granic pomiędzy rzeczywistymi wspomnieniami a uwewnętrznianymi relacjami z innych źródeł. Czytelnik nawet nie dostrzega momentu, w którym zostaje pochłonięty przez czytaną opowieść.
Z kart tej niezwykłej powieści przemawiają do odbiorcy różne emocje, które ulegają zmianie niczym w kalejdoskopie. Jest miłość, zazdrość, zdrada, śmierć, które zgrabnie są dozowane powoli, niespiesznie, ale z należytym pietyzmem i dbałością. Podejrzani są wszyscy, a prawda staje się, zdaniem autora, towarem deficytowym, za który przyjdzie zapłacić wysoką cenę.
Recenzent: Anna Kaczmar
Czy prawda w ogóle istnieje?
Słynny agent literacki Peter Katz otrzymuje fragment książki, która wciąga go od pierwszej strony. Jej autor, Richard Flynn, wspomina czasy studiów, podczas których był blisko związany ze znanym wykładowcą. Tuż przed Bożym Narodzeniem 1987 roku profesor został zamordowany we własnym domu, a zabójcy nigdy nie odnaleziono. Katz jest przekonany, że autor chce w książce wskazać mordercę albo… przyznać się do winy.
Jednak zanim Katz dotrze do Flynna, ten umrze w szpitalu, nie pozostawiając żadnej informacji o manuskrypcie. Agent obsesyjnie pragnie dowiedzieć się, co zaszło tamtej nocy w domu profesora, zatrudnia więc dziennikarza śledczego. Kellerowi udaje się odnaleźć świadków i detektywa odpowiedzialnego za prowadzenie śledztwa 25 lat temu, u którego właśnie zdiagnozowano alzheimera. Ale ich wspomnienia mają niewiele wspólnego z wersją przedstawioną w książce Flynna…
Gdy wydaje się już, że prawda nigdy nie wyjdzie na jaw, detektyw Freeman postanawia ostatni raz spróbować do niej dotrzeć.
Tylko czy prawda w ogóle istnieje?
"Księga luster" to wciągająca bez reszty, szkatułkowa opowieść o morderstwie, wspomnieniach i kłamstwach. Stylowy kryminał, którego elementy, jak w kalejdoskopie, układają się w zupełnie różne obrazy, w zależności od tego, kto dochodzi do głosu.
Porównywana do "Tajemnej historii" Donny Tartt powieść wzbudziła ogromne emocje na wiele miesięcy przed premierą – prawa do jej wydania kupili wydawcy w 39 krajach.