Wydawnictwo Znak - Dobrze nam się wydaje

Uparte serce. Biografia Poświatowskiej

Uparte serce

Kalina Błażejowska to młoda dziennikarka, redaktorka działu Kultura i Internet „Tygodnika Powszechnego". Jest specjalistką od portretów twórców, przede wszystkim pisarzy polskich XX wieku. „Uparte serce" to pierwsza wydana biografia w jej dorobku.

Halinę Poświatowską znają wszyscy. Czytana w szkole, zaraża (przede wszystkim płeć piękną) miłością i pasją do poezji. Obok Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (z którą była/jest notorycznie porównywana) uznawana za najpopularniejszą polską poetkę. Można zaryzykować stwierdzenie, że to ona (najczęściej) bywa pierwszą liryczną przewodniczką polskich dziewcząt.

Poświatowską kojarzy się z nierozerwalnością jej życia i poezji. Jej liryka, naznaczona chorobą, cierpieniem, walką o zdrowie, czas, możliwości, to także poezja niezwykle kobieca. Pierwsza taka odważna, taka intymna na gruncie polskim. Ale taka była też sama poetka. Kochliwa, zadziorna, uparta, ambitna. Choroba serca nie była dla niej trudnością, której się ulega, poddaje. Przeciwnie - wyzwalała w niej wolę życia i chęć walki (choć miewała stany załamania), dlatego Halina albo żyła na 200%, albo ledwo żyła. Jej cierpienie, wszystkie miłości i miłostki, przyjaźnie, wzruszenia i pragnienia opisała w kilku tomikach. Wydała również bardzo osobistą „Opowieść dla przyjaciela", ale twórczość to jedynie fragment Poświatowskiej, to zawsze tylko kreacja, która wiele zdradza, ale nie mówi wszystkiego. I tu na ratunek przyszła Kalina Błażejowska, która jako pierwsza ukazała tak wyrazisty, tak naturalny portret Poświatowskiej - człowieka, a nie tylko wyobrażeń tego, jaka była czy być powinna.

Błażejowska zdecydowała się na opowieść w czasie teraźniejszym, dlatego też odnosimy wrażenie, że to dziennik czy relacja samej Poświatowskiej. Zapominamy, że to nie lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte. Ta powieść zatrzymuje czas i pozwala delektować się prawdziwym życiem poetki. Prawdziwym - bo wizerunek, jaki stworzyła Błażejowska daleki jest od ideału, a wreszcie autentycznie ludzki. Bo Halina nie była aniołem, mimo iż choroba konotuje współczucie, a przedwczesna śmierć może powodować złagodzenie jej wizerunku, to jednak była normalną dziewczyną (niekiedy dość „trudną" we współżyciu). Poza szpitalnymi doświadczeniami i życiem „na krawędzi" przeżywała rozterki miłosne jak każda inna kobieta, była do granic egocentryczna, uparta, niekiedy złośliwa i niewdzięczna, czasem zaś urocza, serdeczna, zawsze błyskotliwa i piękna.

Duży nacisk autorka położyła na szczegóły, które budują pełny obraz wreszcie Poświatowskiej -kobiety, a nie tylko Poświatowskiej - poetki. Poza tym postacie, które pojawiają się na kartach książki to również takie miniaturowe portrety, nikt nie pozostał tu niezauważony, Błażejowska zupełnie jak Poświatowska wszystko komentuje, ocenia (wg poglądów Haśki), opisuje. A prawo do tego daje jej mnóstwo materiałów - dokumentów, listów, poezji, rozmów, ilustracji, wspomnień, do jakich dotarła i które starannie przeanalizowała, a wreszcie - w które wsiąknęła.

Świetnie się czyta, Błażejowska wskrzesiła Poświatowską i dała nam książkę niezwykle ludzką, kobiecą, poetycką. Dziennikarka posłużyła się materiałami, dotarła do źródeł, zgromadziła potrzebną wiedzę, wykorzystała swój talent i intuicję, czego efektem jest „Uparte serce" - biografia, którą wyróżnia dająca się wyczuć pasja, ogromny nakład pracy (ale i wyraźnej przyjemności) oraz świeża perspektywa.


Recenzent: Kinga Młynarska

Historia niezależnej kobiety, która próbuje okpić los i uciec od przeznaczenia

Halina Poświatowska pisze wiersze z potrzeby serca. Serca słabego i zdradliwego. Każde jego uderzenie od wczesnego dzieciństwa przypomina o śmierci. Przy każdym szybszym kroku pozbawia ją oddechu, powołuje dławienie w krtani i kłucie w płucach. Nie pozwala bawić się z rówieśnikami, swobodnie spacerować ani tańczyć. Uniemożliwia studiowanie, bo pragnienia i ambicje muszą przegrać z wysokimi schodami. Serca, które mimo swoich ograniczeń, a może właśnie z ich powodu, każe jej gnać przez życie bez opamiętania.

Biografia Haliny Poświatowskiej to poruszająca opowieść o krótkim, lecz intensywnym życiu jednej z najpopularniejszych polskich poetek. Zadebiutowała w wieku 21 lat. W tym samym roku została wdową po szczęśliwym, choć krótkim małżeństwie. Uratowała ją operacja serca, przeprowadzona w Ameryce dzięki hojności tamtejszej Polonii. Nie na długo. Zmarła w wieku zaledwie 32 lat. Kalina Błażejowska odsłania jej nieznaną twarz: zbuntowaną, ironiczną, daleką od sentymentalnego wizerunku, z którym jest kojarzona.

Przede wszystkim jednak to książka o odwadze i pragnieniu życia, o sprzeciwie wobec nieuniknionego, o potrzebie zmysłowego potwierdzania swojego istnienia, wśród światła, kolorów i zapachów. To historia niezależnej kobiety, która próbuje okpić los i uciec od przeznaczenia, ratunku szuka w miłości i poezji, od samego początku naznaczonych śmiercią. Kobiety, która do samego końca nie pozwala, by ktokolwiek decydował o jej życiu za nią.