"Opowiadania" Hanny Malewskiej
W przyszłym tygodniu w Znaku ukaże się tom wybranych opowiadań Hanny Malewskiej, znakomitej pisarki, redaktorki „Tygodnika Powszechnego" oraz naczelnej miesięcznika „Znak".
Cztery opowiadania Hanny Malewskiej, które łączy słowo klucz twórczości i życiowej postawy autorki - odpowiedzialność. Ich akcja toczy się w Italii III w. p.n.e. („Rodzina"), XVI-wiecznej Anglii („Sir Tomasz More odmawia"; „Koniec Cranmera") i w Warszawie czasu okupacji hitlerowskiej („Czyste mieszkanie"). Spokojna, nieco archaiczna narracja, zwłaszcza w partiach przedstawiających wzorowy dom starożytnych Rzymian, i opisy rodzinnej idylli katolickiego męczennika kontrastują z rozedrganiem akcji i języka opowieści o terrorze, niepewności i obowiązku. Malewska nie prawi morałów, ale ukazuje wartość świadomych moralnych wyborów.
Cztery opowiadania Malewskiej z różnych okresów jej twórczości
Czytelnik otrzymuje dziś prozę Malewskiej z różnych okresów twórczości. (…) [Pisarka] chętnie „przyznawała się artystycznie” tylko do opowiadań z tomu Sir Tomasz More odmawia, uważając utwór tytułowy za wciąż bliski sobie, przedstawiający typ heroizmu chrześcijańskiego w wariancie renesansowym, który bez zastrzeżeń akceptowała. Nigdy nie wspomniała jednak o rękopisach Czystego mieszkania, uważając zapewne ten utwór za zbyt osobisty, skazany na wegetację w archiwum. Dzieje się jednak inaczej. Pomnożony drukiem rękopis wchodzi także do historii literatury XX stulecia, pokazując nam wielkie koszty psychiczne, którymi okupiona została wolność.
Andrzej Sulikowski, ze Wstępu
Mamy tu również do czynienia z rysem jej wczesnej twórczości: interesuje ją przede wszystkim jednostka górująca w jakimś sensie nad otoczeniem. (…) Malewska dowartościowuje opór i bunt moralny, niezależność myślenia, niechęć do kłamstwa w czasach, gdy tylko nieliczny mógł powiedzieć o sobie z radosną ulgą (…), że „stoi tam, gdzie stał”, że mimo okoliczności pozostał sobą – „jak najbardziej sobą”.
Anna Głąb, „Ostryga i łaska. Rzecz o Hannie Malewskiej"