Przeklęte pytania
Egzystencja człowieka wypełniona jest poszukiwaniem sensu w świecie i w sobie, próbą ujrzenia świata w całej jego istocie, próbą - niestety - z góry skazaną na klęskę, bowiem ludzka percepcja nie pozwoli nigdy dostrzec rzeczy samej w sobie. Na świecie istnieje zbyt wiele kwestii nierozstrzygalnych - być może z wielu pytań nie zdajemy sobie jeszcze sprawy a pojawią się one dopiero w określonym punkcie naszego; czy w takim razie warto je zadawać, owe „przeklęte pytania", szukać sensu w odwiecznym - przynajmniej dla nas - bezsensie? Iwan, bohater Braci Karamazow, jednej z najwybitniejszych powieści Fiodora Dostojewskiego, neguje próby docierania do prawdy, która przecież jest nam niedostępna. Dlaczego należy próbować poznać niepoznawalne, próbować pojąć coś, co wykracza poza granice naszego poznania? - pyta bohater.
Iwan Karamazow jest osobą, którą najczęściej nurtują kwestie nieustannie kwestionowane. A przecież to właśnie nas odróżnia od zwierząt i to stanowi o istocie naszej egzystencji, że pytamy. Widocznie potrzebne jest nam to pytanie - nawet, a może szczególnie wtedy, gdy nie ma na nie odpowiedzi. Jedną z najistotniejszych kwestii nieustannie kwestionowanych jest problem zła, które w powieści przybiera formę bezlitosnego zabójstwa niewinnego człowieka. O jego dokonanie oskarżony został jeden z synów zamordowanego. Czy na pewno z określonych powodów? A może zabójcą jest ktoś inny i kryje się w tej ciemności niedomówień, wątpliwości, ciągłej podejrzliwości?
Ta kontaminacja kryminału, dramatu i powieści detektywistycznej pełna pytań i niedomówień, poruszająca podstawowe problemy człowieka, powinna znaleźć się na półkach w każdym domu. Zaintrygowana prozą Dostojewskiego, powiem jedno: nie można nie znać tej książki. Zaskakuje mnie, jak głęboko można wniknąć w istotę świata, mechanizmy rządzące człowiekiem. Wybitny pisarz w Braciach Karamazow po raz kolejny uświadamia czytelnikom nieprzerwaną wewnętrzną walkę ludzkich wartości, nieustanna konfrontację dobra i zła. Pokazuje, że w każdym z nas tkwi bestia.
Recenzent: Ilona Siwak
Bracia Karamazow to ostatnia i najdojrzalsza powieść Fiodora Dostojewskiego. Opowiada dzieje czterech braci, których łączy tragedia: zabójstwo ojca. Każdy z nich, kierowany poczuciem winy, emocjami i pożądaniem, usiłuje odnaleźć własne miejsce w mrocznej mozaice rodziny Karamazowów.
Powieść rosyjskiego mistrza jest uznawana za jedno z największych dzieł w historii literatury. Obok wątków obyczajowych porusza fundamentalne problemy, z którymi potem zmagał się wiek XX: pytanie o istnienie Boga w racjonalnym świecie, trwałość wartości w obliczu zmian i nieświadome krążenie człowieka między złem a pokutą.
Kongenialny przekład Adama Pomorskiego pozwala polskiemu czytelnikowi w pełni rozsmakować się w rozległej panoramie powieści.
Fiodor Dostojewski (1821–1881) – pisarz rosyjski, jeden z największych twórców literatury wszech czasów, autor Zbrodni i kary, Biesów i Idioty, ceniony za wnikliwe obserwacje społeczne i znakomite psychologiczne portrety bohaterów. Własne doświadczenia życiowe przekuwał w prozę: po czteroletnim zesłaniu na Syberię, gdzie trafił za liberalne poglądy, i przymusowym wcieleniu do armii carskiej napisał Wspomnienia z domu umarłych, natomiast uzależnienie od hazardu stało się kanwą Gracza. Dostojewski uważany jest za prekursora egzystencjalizmu.